אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מאנטעסקיע"

דער באַראָן '''מאָנטעסקיע''', ("Baron de Montesquieu", און אין העברעאישּ "הברון מונטסקייה"), אַ [[פֿראַנקרײַך|פֿראַנצויזישער]] [[פֿילאָסאָפֿיע|פֿילאָסאָף]]. געבוירן אין 1689, געשטאָרבן אין 1755.

ער איז באַרימט מיט זיין פאָרמולירונג פֿון דער טעאָריע אז די מלוכישע שררה מוז צעטיילט ווערן אויף דריי אָפגעזונדערטע (אומאָפהענגיקע) אינסטאַנצן: געזעץ-געבונג, מישפט פירונג און רעגירונג. דער-דאָזיקער פרינציפ איז אנגענומען געוואָרן אַלס זעלבסטפאַרשטענדלעכע חכמה אין דער מאָדערנער אויפפאַסונג פון געזעלשאפטלעך פאָליטישער אויספורעמונג פון מלוכהשאַפט, און איז פאַרווירקלעכט געוואָרן אין אַ סך דעמאָקראַטישע, מערסטנס מערבדיקעמערב'דיקע, מלוכות אין דער וועלט.

* '''[[מאָנאַרכיע]]''' - ועןווען דער הערשער אוםנעמט צו עמפפֿאנגעןאיבער די מלוכה איןדורך ירושה, ערבשאפט.

* '''[[דיקטאטורדיקטאטאר]]''' - ועןווען דער הערשער אליַיןנעמט די מלוכה אליין, מיט קיַיןקיין בעגרענצונג פֿאָם טיפֿפונקטבאגרענצונג, אונדאון האָטבאשליסט דיאלע החלטות (ענטשיַידונג) אליַין צו מאכעןאליין.

* '''[[רעפובליק]]''' - ועןווען דידאס לויטעפאלק ענטשידעןוויילט ועראויס איםדעם קופףפירער דעספון מדינהדער זיין וירד, אונד פירטמלוכה.

ער זאָגט דאסאז דערדי בעסטעןבעסטע מלוכה איז די רעפובליק.

אָבער אום צו זיכערן די פריַיפריַיהייט פֿאָםפון מענטשען מענטשן, דער שטאטשטאַט מוז צוישען דען דריַי אויטאָריטען צו טרענען, אונד אויף דיזע ויַיזע צו זיכערן, דאס עס גליַיכגעוויכט אונד ברוכע צוישען אינען גיבט.

די אַדמיניסטראטיווע קרעפטע וארען [[רעגירונגס מאכט אבטייל]]:[[פאַרלאַמענט|דאס לעגיסלאטיבלעגיסלאטיוו]] (העברעאישּ: "רשות מחוקקקת"), '''די עקסעקוטיבעקסעקוטיוו''' (העברעאישּ: "רשות מבצעת"), אונדאון '''דער געריכטזוף''' (העברעאישּ: "רשות שופטת"). דיזע קרעפטע זאָלטען אויף אונטער דען דריַי קלאסען געטיַילט וערדען, די ער געזען האָט, אלס בעזיצע, דאמיט יעדעס איַינע קראפט אובער די אנדערען האָטע.