אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רעפארם יידנטום"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
שורה 1:
[[Image:Westfassade_Poolstraße.jpg|thumb|left|Israelitischer Tempel Poolstraße in Hamburg]]
'''רעפארם־יידנטוםרעפארם־אידענטום''' איז א [[יידאיד]]ישער [[רעליגיעזע]]ר שטרעמונג וואס איז גאר [[מאדע]]רן געשטימט אין פאַרגלייך צו [[ארטאדאקסישע אידענטום|ארטאדאקס־יידנטוםארטאדאקס־אידנטום]].
 
ביי די ארטאדאקסן ווערן נישט די רעפארמער פֿארעכנט אלס א יידישעאידישע רעליגיע. [[ארטאדאקס יידנטוםאידנטום|אָרטאָדאָקסישע יידןאידן]] האבן געפירט קאמפן קעגן זיי אמאל ווער עס זאל פארטרעטן אלגעמיינער אידישקייט.
 
== היסטאריע ==
די שטרעמונג האט זיך אנטוויקלט אין [[דייטשלאנד]] אין סוף דאס [[18טע י"ה]], פון דארט איז דאס אריבער צו [[מערב אייראפע]] און נאך דער [[ערשטער וועלט קריג]] ווען א סך יידןאידן האבן עמיגרירט צו די [[פאראייניקטע שטאטן]] איז דאס אויך דארט שטארק אריין. (די [[אסימילאציע]] איז זייער גרויס ביי זיי.)
 
אין יענע תקופה האבן די יידןאידן באקומען אין [[אייראפע]] עמאנציפּאַציע ([[גלייכרעכטיקייט]]), וואס צוליב דעם האט זיך געעפנט פאר זיי דער אפציע פון זיך אסימילירן מיט די [[גוי]]ים. אזעלכע האבן אויסגעקליבן זיך אינגאנצן אריינמישן אין די [[גוי]]שע וועלט, און אזעלכע האבן אויסגעקליבן צו בלייבן אין דערמיט, וואס פון זיי האט זיך אנטוויקלט דער רעפארם שטרעמונג. איר צוועק איז געווען צו איינהאלטן טאטאלע אסימילאציע. זיי האבן געטוישט מנהגים און תפילות צו אדאפטירן די מאדערענע פיראכצער.
 
אזוי ארום האט זיך אנטוויקילט די שטרעמונג פון אמאל וואס זיי האבן געוואלט זיך גלייכן צו רעליגיעזע [[קריסט]]ן צו היינט וואס זייער שטרעבונג איז זיך דערווייטערן פון רעליגיע און זיין ווי מער פריי.{{מקור}}
שורה 13:
== רעפארם פרינציפטן ==
צווישן זייערע הויפט פרינציפטן:
* א יידאיד דארף זיך אויספורמען לויט דער יידישעראידישער [[מסורת]] צוזאמען מיט די מאדערנע וועלטקוק וואס גלייבט אין גלייכרעכטיקייט און אין [[סאציאל]]יסטישע רעכטונגען.
* די פערזענליכקייט פון א יידאיד איז וויכטיקער פון די יידישעאידישע מצוות און מסורת, און יעדער פערזענליך קען זיך אויסקלייבן וועלכע מצוות אפהיטן און וועלכע ניט, אויב בכלל.
* האלטן לעגאל צו פארשן און געבן קריטיק אויף דער יידישעראידישער תורה און מסורת.
 
[[קאַטעגאָריע:אידישע שטרעמונגען]]