אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דער בעל שם טוב 1 (אלבאם)"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 31:
א הערליכע מעשה וואס עס האט באוויזן דער גרויסער צדיק ר' [[אדם בעל שם]], ווען ער האט איינגעלאדענט דעם קעניג צו זיך אהיים, און וויאזוי ער האט אראפגעברענגט א פלאץ פון יענעם עק וועלט כדי דער קעניג מיט זיינע בייגלייטער זאלן זיך קענען איינרישן ביי איהם אויף א גרויסע סעודה. א שורה פון דעם ניגון: אביסעלע שפעטער, שטייט אין די בלעטער....
 
דער ניגון, און די ווערטער זענען אויפ יום טוב עהרליכ'ס אייגענארטיגן סטיל, עס איז א געוואלד'יגער ריזיגער אויסערגעווענדליכן ניגון וואס איז הערליך ביז גאר. און צוגייט אין די גלידער. אפגעזעהן צו עס איז אמת אבער נישט.
 
# "שנת ת"ח"
 
דער פזמון: געוואלד געוואלד א פחד א שרעק, אין יענע טעג, דער אידישער פאלק האלט ביים עק....
 
עס דערציילט די שווערע טעג וואס כלל ישראל האט מיטגעמאכט אין די יאהרן פון די ביטערע גזירות שנת [[ת"ח ות"ט]], ווען טויזענטער אידן זענען גע'הרג'ט געווארן מיט מיתות משונות, און דאס הארץ און נשמה פון כלל ישראל איז ליידער אוועקגעריסן געווארן, אסאך גדולי ישראל, לומדים רבנים, צדיקים עסקנים זענען געווארן גהרג'ט, און די פריצים האבן געוועלטיגט אויף יעדן, עס איז געווארן א צווישן שייד צוישן די פשוטע אידן און די לומדים אין די בתי מדרשים און די "קלויזן", פון איין זייט זענען די פשוטע אידן געווארן זייער פארגערבעט, אהן קיין תורה און יראת שמים, אהן קיין אמונה, אהן קיין מענטשליכקייט, זיי זענען געווארן צוזאמען ווי די גוים זייערע שכנים, אבער די גוים זעלבסט האבן זיי געיאגט און געשלאגן ווייל זיי זענען אידן, פון די אנדערע זייט זענען געווען די לומדים און רבנים וואס זענען געזעסן אין בתי מדרשים און געלערנט און געדינט גאט ברוך הוא, אבער זענען געשטאנען הילפלאז און גארנישט געטוהן פאר זייערע פשוטע פארגרעבטע אידן וואס זענען געווארן אלץ שוואכער און שוואכער און דערווייטערט געווארן פון אלעס וואס האט צוטועהן מיט די תורה און אידישעקייט.
 
צו דעם אלעס איז צוגעקומען די צרה פון [[כת ש"ץ]], וואס האט אוועקגעריסן אלע גוטע חלקים פון כלל ישראל און צום סוף זיי געמאכט פאר גוים, קריסטען, אבער מוסלעמענער.
 
פאר די אלע סיבות האט מען פון הימל באשלאסן אראפ צו שיקען דעם הייליגן בעל שם טוב ער זאל הייבן כלל ישראל און אין זיי אריין בלאזן א גייסט פון שטארקייט, הייליגקייט און צוגעבונדענקייט צו תורה אין גאט ברוך הוא.
 
דער צדיק פון צפת
 
עס הייבט אהן: צוריק פיל יאהרן דארט, אין צפת אונטערן שטאט, אין א שטיבל, אין א גריבעל, געוויאנט א איד האט......
עס דערציילט וואס עס האט זיך געטוהן מיטן בעל שם נשמה אין א [[גלגול]] פאר איהם, ער איז געווען אין א צדיק פון צפת, ער האט געטועהן זייער גוטע מעשים, עס האט געמאכט אין הימל א רעש, אליהו הנביא איז צו איהם געקומען און איהם צוגעזאגט אלעס גוט'ס, ער וועט זיך באווייזען פאר איהם ער זאל איהם זאגן וואס פאר א גוטע זאך ער האט געטועהן עס גאט האט אזוי הנאה דערפון, דער צדיק אבער ענטפערט: איך וועל עס נישט זאגן פאר קיינעם, איך דארף נישט די זאלסט מיר העלפן, א גוטע זאך האב איך געטוהן בלויז פאר גאט און נישט פאר קיין צווייטן, דערפאר האט ער זוכה זיין צו זיין דעם בעל שם טוב.
 
עס דערציילט וואס עס האט זיך געטוהן מיטן בעל שם נשמה אין א [[גלגול]] פאר איהם, ער איז געווען אין א צדיקפשוטער איד פון צפת, ער האט געטועהן זייער גוטע מעשים אין טאג פון זיין [[בר מצוה]], עס האט געמאכט אין הימל א רעש, אליהו הנביא איז צו איהם געקומען און איהם צוגעזאגט אלעס גוט'ס, ער וועט זיך באווייזען פאר איהם, מיט דעם תנאי ער זאל איהם זאגן וואס פאר א גוטע זאך ער האט געטועהן עסאין יענעם טאג אז גאט האט אזוי הנאה דערפון, דער צדיקאיד אבער ענטפערט: איך וועל עס נישט זאגן פאר קיינעם, איך דארף נישט די זאלסט מיר העלפן, א גוטע זאך האב איך געטוהן בלויז פאר גאט און נישט פאר קיין צווייטן, אין הימל איז געווארן פון די ווערטער גאר א גרויסער רעש, עס איז געווען זייער וואונדערלאך צו זעהן וויאזוי אי פשוטער איד שרעקט זיך אפילו נישט פון אליהו הנביא, ער זאגט איהם אפ, ווייל ער וויל זיינע מעשים טובים זאל זיין בלויז פאר גאט, האט מען אפגעמאכט אין הימל אז דערפאר זאל אליהו הנביא ציריק גיין צו איהם און איהם אויסלערנען אסאך סודות התורה ביז ער וועט אלעס קענען, אזוי איז טאקע געווען, אבער די וועלט האט נישט זוכה געווען צו זיין שיינקייט און צו זיינע מדריגות, דערפאר אצינד אז די וועלט האט געדארפט האבן א גרויסע צדיק וואס זאל רעטן כלל ישראל, האט ער זוכה זיין צו זיין דעם בעל שם טוב.
 
 
דער נסיון