די הויפט געדאנק פון די '''יידישע מדינה''', [[מדינת ישראל]], איז אונטער דער [[געזעץ]] פון אומקערן אלע יידן פון [[גלות]] צו אן אייגן לאנד. אבער די פראגע איז ווי דארף זיך א יידישע מדינה פירן? צווישן די [[בירגער]] אין מדינת ישראל איז דא עטליכע מיינונגען דערפון איבערהויפט צווישן די [[פרומע]] [[מזרחיסטים]] און [[סעקולערער]].▼
▲דידער הויפט געדאנק פון דידער '''יידישעיידישער מדינה''', [[מדינת ישראל]], איז אונטעראויסצופירן דערדעם [[געזעץ]] פון אומקערןצוריקערן אלע יידן[[ייד]]ן פון [[גלות]] צו אן אייגן [[לאנד]]. אבער די פראגע איז ווי דארף זיך א יידישע מדינה פירןאויסזען? צווישן די [[בירגער]] אין מדינת ישראל איז דא עטליכעמיינונגס מיינונגען דערפוןפארשיידנהייט איבערהויפט צווישן די [[פרומע]], [[מזרחיסטיםמזרחיסט]]ן און [[סעקולערערסעקולערע]]ר.
'''1.''' ביי די [[פרומע]] איז דא פארשידענע גרופעס:
'''1.''' די [[פרומע]] צעטיילט זיך אזוי:
:'''א)''' [[קנאים|עקסטרימישע]] גרופעס וואס לייקענען אינגאנצן אפ די מדינה (ווי [[נטורי קרתא]], [[עדה החרדית]], [[סאטמאר]])
:'''ב)''' [[ליבעראל|ליבעראלערע]] גרופעס (ווי [[אגודת ישראל]], [[דגל התורה]]) וואס כאטש זיי זיינען אויך קעגן דערדעם ציוניסטישערציוניסטישן געדאנק, אבער פון דעסוועגןדאך האלטן זיי אז מען דארף זיך מישןאריינמישן אין די ישראלישע פאליטיק כדי צו כאטשיק אויפטון מיט וויפל מ'קען אויףכדי צו העלפן דערדעם פרומערפרומן ציבור [[סאציאלאגיע|סאציאליסטיש]] און אין יידישקייט. (אין די לעצטע יארן איז זייער שטרעבונג אויך צו מאכן [[יידישקייטטראדיציע|יידישטראדיציאנאליש]] די גאנצע מדינה (אזוי ווי די שטרעבונג פון די מזרחיסטים (זעט די נעקסטע פאראגראף)))
'''2.''' די [[מזרחיסטים]] האלטן אז די מדינה איז א חלק פון די [[גאולה]] (אתחלתא דגאולה), און מען דארף איר מאכן א [[מדינת הלכה]] וואס פירט זיך [[טיאקראטיע|טיאקראטיש]] ד.ה. מען דארף אויסמאכן [[הלכה|הלכהדיגעהלכהדיקע]] געזעצן און אויף שטעלןאויפשטעלן א [[רעליגיערעליגיעזע]]ן [[געריכט]] ([[סנהדרין]]). זייער ציל איז נישט צו העלפן זייערע אייגענע גרופעס אזוי ווי די פרומע, נאר זיי שטרעבן צו מאכן די גאנצע מדינה מער [[יידישקייט|יידיש]]טראדיציאנאליש מיט ארויף איןלייגן גרונדענע הלכות ווי ענינישמירת [[שבת]], [[כשרות]], א יידישע [[צה"ל|מיליטער]], [[חתונה|נישואין]] און [[גט|גירושין]] לויטזאל דיזיין יידישעעל [[הלכה]]פי פוןדי [[תורההלכה]], [[משנה]], [[תלמוד]] אא"וו. אבער פונדעסוועקן האלטן זיי זיך אָן מיט דימיטן [[דעמאקראטיע|דעמאקראטישעדעמאקראטישן]] געדאנק.
'''3.''' ביי די [[סעקולערער]] איז דא פארשידענע מיינונגען:
